27 January, 2023
दाँतमा आउने समस्या भनेको किरा लाग्नु र फोहोर जम्नु हो। त्यो समस्या नै आउन नदिन बच्चाहरुलाई सही तरिकाको पोषण र आहारको व्यवस्था हुनुपर्छ। आजकल बजारमा प्रसोधित र जंक फुड पाइन्छ। यस्ता खानाले दाँतमा धेरै किरा लाग्छ। त्यस्तै गुलीयो खानाले दाँतमा समस्या पार्छ। खाना खाइसकेपछि सरसफाइ भएन भने समेत किरा लाग्छ। खानेकुराहरुमा जंक फुड र गुलीयो पदार्थ लगायतको कम गर्यो भने किरा लाग्ने संभावना कम हुन्छ।
फ्लोराइड भन्ने तत्वले दाँतमा किरा लाग्ने संभावना कम हुन्छ। त्यो हामीले पानी र खाने कुरामा पाउछौं। त्यसको उचित प्रयोग भएमा बच्चाको दाँतको समस्या कम हुन्छ।
बच्चालाई १ वर्ष नपुग्दै दन्त चिकित्सकहाँ लैजानुपर्छ। हरेको दिनमा दुई पटक दाँतमा ब्रस गर्नुपर्छ। बच्चाहरुको दाँत माझ्ने प्रक्रिया दाँत आइसकेपछि सुरु हुन्छ। बच्चाहरुको दाँत माझ्नकै लागि बनेका ब्रसहरु पाइन्छन्। मञ्जन नराखिकनपनि ब्रस गर्न लगाउन सकिन्छ। दाँत नआएका बच्चाहरुको भने सफा कपडा भिजाएर गिजा सफा गर्नुपर्छ।
तीन देखि चार वर्षसम्मको बच्चालाई मञ्जन नराखिकन ब्रस गराउने हो भने त्यसपछि मञ्जन राखेर ब्रस गराउनुपर्छ। ६, ७ वर्ष नपुग्दासम्म बच्चाको ब्रस गराइदिनुपर्छ भने त्यसपछि अभिभावकको निगरानीमा ब्रस गर्न सक्छन्।
दुधे दाँत साटिने उमेर ६\७ देखि १२\१३ वर्षको उमेर हो। त्यो बेलामा अभिभाबकले प्रत्येक महिना बच्चाको दाँत हेर्नुपर्छ। आवश्यक परेमा चिकित्सकहाँ जानुपर्छ।
युवा र बृद्ध अवस्थामापनि दाँतको हेरचाह गर्नुपर्छ। दाँतमा किरा लाग्न रोक्ने उपाय भनेको ब्रस गर्नु हो। दिनको दुई पटक ब्रस गर्नुपर्छ भने कम्तिमा एकपटक विशेष प्रकारको धागो प्रयोग गरेर फ्लस गर्न सकिन्छ। कम्तिमा वर्षमा एक पटक दाँतको परिक्षण गर्नुपर्छ। यस्ता उपाय अपनाएमा दाँतमा लाग्ने किरा र गिजा सुन्नीने समस्याबाट छुटकरा पाउन सकिन्छ।
दन्त चिकित्सक
डा बुद्धी खडायत
समाज डेण्टल हस्पिटल (जाउलाखेल शाखा)