के हाम्रो दाँतमा किरा हुन्छ ?

सामान्यतः आम मानिसको वुझ्ने बुझाइ अनुसार हाम्रो नाङ्गो आँखाले देखिने कीटाणु हुन्छन् । हाम्रो मुखमा विभिन्न प्रकारका अनगिन्ती अति सूक्ष्म जिवाणु (bacteria) हुन्छन् ।
यिनै जीवाणुले हामीले खाएको खाने पदार्थ सँग अन्तर्क्रिया गरी अम्ल निकाल्छन् । यो अम्लले हाम्रो दाँतमा बनेको enamel पदार्थ लाई बिस्तारै कालो बनाई खाल्डो बनाउँदछ । यसलाई नै आम मानिसले कीराले खाएको भनी बुझ्दछन् ।
WHO को तथ्य अनुसार हामी जस्तो निम्न आय भएको मुलुकका व्यक्तिहरूमा ५३.६ % सम्म दाँतमा किरा लागेको अवस्था देखिन्छ । नेपालमा दाँतमा किरा लाग्ने रोग निकैनै व्यापक रहेको भन्ने बुझिन्छ ।

किन हुन्छ दाँतमा दुखाई ?

मुखमा देखिने दाँतको भागलाई crown र हड्डी भित्र रहेको भागलाई root भनिन्छ।
यदि दाँत खाल्डो भएको अवस्थामा बिचको भाग सम्म पुग्यो भने चिसो , अमलिय पदार्थले सिरिङ्ग सिरिङ्ग गर्दछ ।
यदि pulp ko नजिकै या pulp सम्म नै पुग्यो भने चिसो तातो पदार्थ , खाना चपाउँदा पनि दाँतलाई दुख्छ अनि निरन्तर धक धक गरी दुख्ने गर्छ ।

दाँत दुख्ने केही कारण हरु:-
-स्नायु तन्तुमा पिप जम्नु,
– दाँतमा चोटपटक लागेर दाँत दुख्नु,
– बुद्दी बंगरोको गिजाको समस्या,
– कहिलेकाहीं दाँत भन्दा अन्य अंगको दुखाइको कारणले दाँत दुखेको महसूस हुनु,
– स्नायु को रोग ( nausea),
– मुटुको रोग,
– पिनास,
– अनुहारको मासपेसी या जोर्नी

दाँतमा किरा लाग्दा गरिने उपचार

-दैनिक दुई पल्ट ( राति सुत्नु भन्दा अगाडि र बिहान खाना खाइसके पछि ) ब्रस गर्ने ,
– Fluoride युक्त paste प्रयोग गर्ने
– उपयुक्त खालको ब्रस प्रयोग गर्ने र नियमित रुपमा ३-४ महिनामा फेर्ने ,
– दुइटा दाँतको बीचमा अड्किएको खाना लाई dental floss( विशेष प्रकारको धागो ) प्रयोग गरेर निकाल्ने ,
– सिन्का प्रयोग नगर्ने , यसले गिजा सहित हड्डी सम्म असर गर्दछ ।
– गुलियो जन्य अम्लीय या तयारी खाना नखाने , ताजा स्वस्थ खाना खाने
– हरेक ६-६ महिनामा दन्त चिकित्सक हरुसँग चेक जाच गराउने
– विशेष गरी बच्चा हरूको मुखमा आएको अन्य दाँत ( बङ्गारा को ) खाना चपाउने भाग रहेको गहिरो भागमा sealant लगाउने ।

कस्तो बेलामा दाँतको उपचार गर्ने ?

सर्व प्रथम : दाँतमा लागेको कीराले (कतिसम्म) दाँतको कुन तह सम्म असर गर्ने हो त्यसलाई जाँच गरिन्छ । त्यसका लागि आवश्कय प्रविधि प्रयोग गरिन्छ । यदि दाँतको enamel अथवा नसा सम्म संक्रमण पुगेको छ भने त्यसलाई cement- paste ले भर्ने गरिन्छ ।

यदि संक्रमण स्नायु सम्म पुगेको छ भने या चोटपटक लागेर स्नयुलाई असर गरेको छ भने Root-Canal-Treatment गरिन्छ ।

किन आवश्कय पर्छ त RCT ?

दाँतको स्नायु तन्तमा संक्रमण भई वा चोटपटक लागेको भएर पहिलेको सामान्य अवस्था मा पुनः लैजानलाई यो उपचार आवश्कय पर्दछ।
दाँतको स्नायु(नसा) , रक्तनली तथा अन्य तन्तु भएको भाग लाई Root Canal भनिन्छ ।
विषेशगरी दाँतलाई दुई भागमा छुट्टाइन्छ । गिजा माथिको मुख र गिजामुनिको हड्डी । हड्डीभित्र जरा हुन्छ र त्यो जरा भित्र नसा रहेको हुन्छ ।
यसले दाँतलाई जीवित राख्न मद्धत गर्दछ । साथै यस भित्र रहेको स्नायुले तातो चिसो लगायत दाँतको दुखाइ पनि थाहा पाउँछ ।
विभिन्न कारणले यो स्नायु तन्तु (pulp) lai असर गर्यो भने गरिने उपचार विधि लाई RCT भनिन्छ ।

समाज डेण्टल हस्पिटलमा योग्य तथा अनुभवि दन्त चिकित्सक हरु द्वारा RCT treatment गरिन्छ ।

Appointment लिन का लागि :-  Click here

सम्पर्क नं :-
नयाँ बानेश्वर : ०१-४४६४४४४
जावलाखेल चोक : ०१-५५२४७९९
वी.पी स्मृति हस्पिटल, वसुन्धरा : ०१-४३८५००१
राधे राधे , भक्तपुर : ०१-६६३१०३५